کم کم به انتهای ضیافت الهی نزدیک می شویم. ماهی که طبق روایات «اگر بنده مى دانست که در ماه رمضان چه برکتى وجود دارد دوست مى داشت که تمام سال، رمضان باشد.»(۱)
ماه تمرین بندگی، تمرینی که با حلول هلال رجب آغاز می شود و در شعبان جان می گیرد و در رمضان اوج گرفته و بخشی از عادت و رفتار انسان می شود. درست مانند وزنه برداری که کارش را در ابتدا با زدن وزنه سبک شروع می کند و آرام آرام با زدن وزنه های سنگین تر و قوی شدن عضلاتش قادر به بلند کردن وزنه ای است که در ابتدای برایش رویا بوده است. رمضان نیز ماه قوی کردن عضلات روح و روزه دادن و پاک کردن آن از گناه و رذیله است. طبق روایات رسیده از معصومین برای رشد و تعالی و بهره کامل بردن از این ماه باید تمام اعضا و جوارح طعم روزه داری را بچشند. یکی از این اعضا چشم است که به فرموده بزرگان محل صدور مبتلا به ترین و خطرناک ترین گناه و یکی از بیچاره کننده ترین گناهان است. در این نوشتار به بررسی گناه چشم و روزه داری این عضو که برای ما دریچه ارتباط با دنیای اطراف و برای بزرگان و کسانی که عادت به روزه داری چشم دارند دریچه ارتباط با عالم ملکوت است می پردازیم.
به ادامه مطلب مراجعه کنید...
کم کم به انتهای ضیافت الهی نزدیک می شویم. ماهی که طبق روایات «اگر بنده مى دانست که در ماه رمضان چه برکتى وجود دارد دوست مى داشت که تمام سال، رمضان باشد.»(۱)
ماه تمرین بندگی، تمرینی که با حلول هلال رجب آغاز می شود و در شعبان جان می گیرد و در رمضان اوج گرفته و بخشی از عادت و رفتار انسان می شود. درست مانند وزنه برداری که کارش را در ابتدا با زدن وزنه سبک شروع می کند و آرام آرام با زدن وزنه های سنگین تر و قوی شدن عضلاتش قادر به بلند کردن وزنه ای است که در ابتدای برایش رویا بوده است. رمضان نیز ماه قوی کردن عضلات روح و روزه دادن و پاک کردن آن از گناه و رذیله است. طبق روایات رسیده از معصومین برای رشد و تعالی و بهره کامل بردن از این ماه باید تمام اعضا و جوارح طعم روزه داری را بچشند. یکی از این اعضا چشم است که به فرموده بزرگان محل صدور مبتلا به ترین و خطرناک ترین گناه و یکی از بیچاره کننده ترین گناهان است. در این نوشتار به بررسی گناه چشم و روزه داری این عضو که برای ما دریچه ارتباط با دنیای اطراف و برای بزرگان و کسانی که عادت به روزه داری چشم دارند دریچه ارتباط با عالم ملکوت است می پردازیم.
گناه نکن !!!!همه مسائل حله
بر طبق روایات طاعات و عبادات در صورتی قبول می شود که مخلوط با گناه نشده باشد، امام باقر (ع) در این رابطه می فرمایند: «خم های عسل عبادت خود را با سرکه گناه مخلوط نکنید! که این عسل مخلوط با سرکه گناه را در روز قیامت هیچ کس از شما نخواهد خرید.» کوه هایی از عبادت با یه سنگ از گناه، فرو می ریزد و خراب می شوند. آخوند بزرگوار ملا حسین قلی همدانی فرمودند: «من هیچ توصیه ای برای شما ندارم که مثلاً فلان کار رو بکنید، فلان ذکر رو بخونید. تنها چیزی که واجبه اینه که گناه نکنید.» به فرموده علما گناهان چشم از مبتلا به ترین و خطرناک ترین گناهان، و یکی از بیچاره کننده ترین گناهان است و ماه مبارک رمضان می تواند زمان مناسبی برای شروع تمرین روزه داری اعضا و جوارح بخصوص روزه داری چشم باشد.
چرا چشم ها اینقدر اهمیت دارند؟
◄چشم منبع صدوراشک
اهمیت اولی که می شود برای چشم گفت و در منابع دینی بسیار بر آن تاکید و برای آن کرامات و فضائل بسیار بسیار زیادی قائل شده اشک است. بطوریکه طبق روایات یکی از شروط قبولی عبادات و دعاها در منابع این است که همراه اشک باشد. چرا که ریختن اشک دلالت بر لطافت و رقت قلبی و اوج پشیمانی و یا نیاز به درگاه معبود است و اشک در خانه خداوند گوهر گرانبهایی است.
◄چشم واسطه رسیدن فیوضات
یکی از فیض هایی که انسان به واسطه چشم می تواند به آن برسد، دیدار و دیدن هست. به وسیله دیدن با چشم است که ما می توانیم شگفتی های دنیای اطراف را ببینیم و پی به اسرار و عظمت خداوند ببریم و مطیع خداوند باشیم. مثلی در بین ستاره شناسان هست که می گوید: «در بین اختر شناسان شما نمی توانید کسی را پیدا کنید که وجود خدا را انکار کند. چرا که با دیدن این همه شگفتی چطور می توان وجود خالق قدرتمند را انکار کرد.»
به وسیله چشم است که ما می توانیم بسیاری از واجبات و مستحبات را انجام بدهیم مانند قرائت قرآن و خواندن مناجات و… در روایات بسیاری صرف دیدن و مشاهده کردن چهره اشخاصی مانند پدر و مادر، دیدن چهره علما و سادات، مشاهده کعبه می توان کسب فیض و نورانیت کرد و منبع دریافت این نور عضوی نیست غیر از چشم.
◄ ترویج محبت از طریق چشم است
یکی از راه های که در علم روانشناسی برای سنجش محبت و علاقه افراد گفته می شود چشم است. چشم یکی از مهم ترین وسایل انتقال محبت حقیقی و تنها عضوی است که نمی تواند دروغ بگوید. می فرمایند: کسی که با نظر محبت به برادر مؤمنش و به پدر و مادر و به ارحامش نگاه می کند، پاداش و حسنات زیادی براش نوشته می شود.
◄چشم یکی از راه هابرای شناخت افراد
اولین اثری که گناه می گذارد، بر روی چشم ها است. یعنی اولین عضوی که گناه کار بودنش را لو می دهد همین چشم است. می فرمایند: گنهکار از چشم هاش شناخته می شود. لذا گفته می شود وقتی می خواهید به دیدن بزرگان بروید، ذکر “یا ستار العیوب” را گفته و بعد بروید.
چشم ها چه گناهی می کنند؟
۱_نگاه به نامحرم : هم برای خانم ها، چشم پوشیدن داریم و هم برای مردها و این نگاه کردن به دو صورت ممکن است:
◄نگاه با ریبه: در واقع هر نگاهی که با ریبه باشه حرام است. ریبه یعنی اینکه فرد در اثر این نگاه به میل های غیر شرعی تمایل پیدا کند و یا این که خوف و ترس این را داشته باشه که در گناه بیوفتد. پس: “هر نگاهی، به هر چیزی، اگر با ریبه باشد حرام است و این تنها مختص به نامحرم نیست.
◄نگاه بدون ریبه: یعنی نگاه بدون هیچ قصد و لذتی. نگاه کردن به بدن نامحرم به غیر از قرص صورت و کفین، حتی بدون قصد و لذت، حرام است.
۲_هدر دادن و اسراف کردن چشم کراهت دارد: فردی که ۱۵ ساعت از وقت خود را صرف دیدن تلویزیون و دیدن صفحات و عکس ها در شبکه های اجتماعی کرده و چشمانش را خسته می کند و به چشم هایش صدمه می زند باعث هدر رفتن انرژی می شود که می تواند صرف کارهای بسیاری شود. اگر اسراف کردن به شکلی باشد که به چشم صدمه بزند باز هم این عمل حرام خواهد بود.
۳_نگاه کردن به حریم خصوصی افراد: حریم خصوصی افراد مفهوم وسیعی دارد که می تواند نگاه کردن به خانه و اتاق شخص باشد تا نگاه کردن به صفحه موبایل و لب تاب و دیدن پیامک و عکس های شخص و اطلاعاتی باشد که فرد تمایلی ندارد که دیگران از آن مطلع شوند.
۴_نگاه کردن به فیلم هایی که ترویج فحشاء می کند حراماست: فیلم هایی که ترویج دهنده گناه است و انسان در اثر دیدنش تحریک شود، ریبه است و دیدنش حرام است.
۵_نگاه کردن به آلت قمار حرام است: بعضی از ابزار و وسایل هستند که در جامعه فقط با آن ها قمار می شود مانند پاسور و تخته نرد و… مشخصا نگاه به آن ها حرام است. اما ممکن است فردی بازی منچ را هم با شرط بندی انجام دهد که این هم عمل قمار است ولی ابزار منچ، آلت قمار نیست و نگاه کردن به آن اشکالی ندارد.
عواقب گناهان چشم چیست؟
۱ـ از نظر مادی واجتماعی: نگاه کردن به نامحرم و تصاویر و مطالب غیر اخلاقی به مرور زمان سبب می شود قبح نگاه کردن برای فرد از بین رفته و فرد عادت به این عمل کند و در واقع به نوعی اعتیاد برسد. عادتی که زندگی فردی و اجتماعی او را دچار مشکل می کند. امروزه یکی از مسائلی که قشر نوجوان و جوان بسیار با آن مواجه هستند همین بحث عادت به نگاه کردن به جنس مخالف و دیدن تصاویر غیر اخلاقی در شبکه های اجتماعی و مطالب از بین برنده حیا و عفاف است که همه این ها از طریق دیدن حاصل می شود.
۲ـ از نظر پزشکی: به گفته پزشکان دیدن هر تصویری می تواند تاثیرات قابل توجهی بر سلول های مغزی داشته باشد چنانچه دیدن مناظر طبیعی سبب جوانی سلول ها می شود. نگاه به نامحرم نیز به دلیل نهی از جانب خداوند که خالق انسان است و آگاه به اسرار وجودی او، به گفته دانشمندان مسلمان و در طی تحقیقات آن ها سبب ایجاد ۲۱ عارضه جسمی در بدن انسان می شود. سردرد داشتن، کمبود قوه بینایی، ترش کردن، بی اشتهایی، گرفتگی عروق فشار خون بالا و عوارض دیگر که از نگاه نا پاک ناشی می شود. همه از عوارض این گناه چشم هستند.
۳_ از نظر معنوی: حدیث زیبایی از پیامبر است به این مضموم که «انسان ها در هنگام تولد سراسر نور هستند و با انجام هر گناه مقداری از این نور را از دست می دهند و در صورتی که توبه کنند خداوند توبه آن ها را قبول می کند و عقاب نمی شوند ولی نوری که با گناه از دست دادند به آن ها بر نمی گردد.» این حدیث مربوط به همه گناهان است. در واقع انسان با هر نگاه نادرست نورانیتی را از دست می دهد که قابل جبران نیست. در حدیث دیگری پیامبر نگاه به نامحرم را سبب فاسد شدن تمام عبادات می خواند.
با توجه به این حدیث تمام تلاشی که انسان برای کسب نور با انجام نماز اول وقت و نماز شب و تلاوت قرآن و دیگر عبادات انجام می دهد با نگاه نادرست فاسد شده و از بین می رود و بنا به فرموده بزرگان نگاه نادرست اصلا شوق به عبادت را به مرور از انسان سلب می کند و به فرموده امام صادق(ع) قلب این افراد به دلیل حاکم شدن شهوت در آن دیگر حکمت نمی پذیرد. چرا که لذت گناه جای لذت به عبادت را در قلب فرد گرفته و فرد بی توفیق و کم حوصله و در نهایت بی میل به عبادت شده و قابلیت هدایت را از دست می دهد.
حالا ما چکار کنیم که این گناه رو ترک کنیم؟
آیت الله انجوی نژاد برای ترک نگاه آلوده به گناه با بیان ثواب عظیم این کار، سلب توفیق در عبادات را نیز ناشی از ناپاکی چشم ها دانسته و در این باره می فرمایند: «من ثواب ترک نگاه ناپاک را براتون می گم: انشاءالله به این روایت ها دقت می کنید و در زندگی خودتون پیاده می کنید حضرت می فرمایند: «هیچ کدام از شما به اندازه اون کسی که با چشم پوشیدن از گناه نگاه به نامحرم سود می کنه، سود نمی کنید.»
آقا! چه ثواب وحشتناکی براش نقل می کنند؟! روایت می فرماید: «یه بار که انسان چشمش به نامحرم می یوفته، حالا می خواد فیلم باشه یا عکس باشه و یا خود نامحرم باشه، اگه به آسمون نگاه کنه و نبینه، اندازه ستاره های آسمون بهش حسنه می دن. و اگه به زمین نگاه کنه اندازه هر چی ریگ در زمین هست به او حسنه می دن و اگه چشماش رو ببنده به اندازه هر چی ریگ در زمین و ستاره در آسمونه، به اون حسنه می دن. خیلی عجیبه.»
«به نامحرم نگاه می کنه بعد می یاد به من می گه: آقا! چشم مون خشک شده ما چکار کنیم؟
می گه: آقا ما چکار کنیم؟ دعا که می خونن، همه بغل دستی هامون گریه می کنن، اما من همین جور می شینم، مثل بت!!
می گه: آقا! می ریم حرم امام رضا (ع) همه به خاک می یوفتن، اما من انگار نه انگار!! آقا! می ریم به امام رضا(ع) می گیم، جوابمون رو نمی ده، چکار کنیم؟ آقا نمازامون بی حاله!
می گم: نمازی که خدا نگاهت نکنه، معلومه بی حاله! نمازی که از اول تا آخرش حب گناه تو دلت هست، به چه دردی می خوره؟
می گه: آقا! ما نماز صبح مون قضا می شه!
می گم: ببین چکار کردی که فرشته ها نمی یان بیدارت کنن؟! روایت می گه: ما فرشته ها رو تا صبح برای بیدار کردن هر کدوم از مؤمنین و شیعیان می فرستیم. بهشون می گن: پاشو خدا منتظره! بعضی وقت ها خدا به فرشته ها می گه: برو صداش بزن. فرشته می گه: خدایا! ولش کن. این مثل مرده خوابیده. ولش کن روزهاش که بهت سر نزد، حالا می خوای شب بهت سر بزنه؟»(۲)
راه فوری پاک کردن چشم ها از گناه
ایشان برای پاک شدن چشم از آلودگی های گناه گریه بر امام حسین (ع) را بسیار موثر دانسته و فرمودند: «من الان یه راه فوری بهتون می گم که چطوری میشه، یه لحظه ای چشمت رو پاک کنی؟ اومد خدمت امام صادق(ع)، عرض کرد: آقا! من خیلی وضعم خراب شده. نمی تونم نگاه به نامحرم رو ترک کنم، چکار کنم؟ آقا فرمودند: الان بهت می گم چکار کن. بیا بشین کنار دست من، دوتایی برای حسین(ع) گریه کنیم. فرمودند: اون چشمی که برای حسین (ع) اشک می ریزه، بیمه است. یعنی فاطمه(س) نمی ذاره گناه کنه. تا می یاد با این چشم ها نگاه کنه دست مهربون خانم می یاد روی سرش، می گه سرت رو بنداز پائین! این چشم هات خیلی قشنگ شده، خرابش نکن.»
علمای اخلاق بسیار بر مسئله نگاه تاکید داشتند و به شاگردانشان توصیه می کردند که برای قرار گرفتن در مسیر الهی و ترک گناه اول می بایست از چشم ها شروع کرد و چشم ها را تربیت کرد که هر چیزی را نبینند که این چشم پوشی بر گناه راه های بسیاری را پیش روی انسان می گشاید. روزه داشتن چشم ها از گناهان مختص ماه مبارک رمضان نیست و تمام طول سال می تواند فرصتی برای روزه داری تمام اعضا بخصوص چشم ها باشد. می توان با مددگرفتن از خداوند و اهل البیت(ع) روزه داری چشم ها را از ماه مبارک آغاز کرد و در طول سال سعی کنیم این روزه را در حد توان معنوی خود نشکنیم. فقط کافی است که قلبا بخواهیم و برایش قدمی هر چند کوچک برداریم بعد خواهیم دید که لطف خداوند چطور به یاری ما خواهد آمد.
منابع
۱_ بحار الانوار(ط-بیروت) ج ۹۳، ص ۳۴۶، ح ۱۲
۲- برگرفته از مقاله گناه، سخنرانی حجت الاسلام انجوی نژاد
اللهم عجل لولیک الفرج...
منبع:با حجاب
عمار یاسر
