نوزاد از زمانی که به دنیا می آید، آماده یادگیری است و از لحظه ای که چشمانش را باز می کند شروع به شناسایی محیط اطرافش می کند.
مغز نوزاد در دو ماهه اول زندگی سریعتر از هر زمان دیگری رشد می کند و تمام تشویق ها و صحبت هایی که با او می شود، می تواند به یادگیری بیشتر او کمک کند. نکته ی شگفت آور این که مغز یک کودک دو برابر مغز یک بزرگسال از اتصالات عصبی برخورداراست. بنابراین دوران نوزادی و شیرخوارگی فرصتی است برای نهادینه کردن مفاهیم تربیتی در کودک.
امروزه ثابت شده است که هر رفتار و شیئ که نوزاد در پیرامون خود می بیند به طور مستقیم از آن اطلاعاتی دریافت می کند که در او اثر می گذارد؛ حتی اگر از محتوای آن چیزی درک نکند. بنابراین برای دوره های مختلف نوزادی کتاب ها و روش های مختلف تربیتی از طرف روانشناسان کودک طراحی شده است. برای مثال کتاب هایی برای دوره های نوزادی ۶ ماهگی، ۹ ماهگی تا ۲ سالگی برای افزایش تقویت تشخیص حجم و رنگ در نوزاد طراحی شده است.
علاوه بر علائمی که نوزاد از اطراف خود دریافت می کند، شیر مادر و روحیات او بسیار بر کودک اثر می گذارد چرا که در روایات نیز پس از تأکید بر استفاده از شیر مادر برای نوزاد، توصیه شده است که اگر می خواهید دایه ای برای فرزندتان انتخاب کنید که به او شیر بدهد، چه شرایطی را باید در نظر بگیرید. زیرا خصوصیات و ویژگی های دایه بر روی کودک تأثیر می گذارد. بنابراین مادران متعهد، می توانند از فرصت شیرخوارگی فرزند خود برای انتقال مفاهیم دینی و ارزشی، کمال استفاده را ببرند.
یکی از این ارزش ها، حیا و عفاف است که اگر از دوران نوزادی به پرورش این صفت درونی پرداخته نشود؛ در سنین نوجوانی و جوانی به سختی می توان کسی را به رعایت آن ترغیب کرد. قدم هایی که برای تربیت فرزندان در دوران نوزادی برداشته می شود؛ ساده تر و به مراتب اثرگذارتر از قدم هایی است که در دوران نوجوانی برداشته می شود. زیرا در دوران نوزادی و کودکی، ارزش ها و تعالیم در درون فرزند نهادینه می شود. در زیر به ارائه روش هایی برای تربیت فرزندان با حیا از طریق شیر مادر می پردازیم.
چگونه از فرصت شیرخوارگی برای تربیت فرزند با حیا استفاده نماییم؟
۱- نوزاد خود را دست کم نگیرید: همواره این نکته را به یاد داشته یاشید که کودک از لحظه ای که به دنیا می آید در حال دریافت اطلاعات از پیرامون خود است. پس این تصور را که خیلی ها می گویند “بچه نمی فهمد، بچه که چیزی حالیش نیست” و از این قبیل را دور بریزید. بچه فقط قدرت تشخص بد و خوب را ندارد ولی هر چیزی که در اطراف خود می بیند در ذهن خود ثبت می کند، جدا از این که خوب است یا بد.
۲- هنگام شیر دادن پوشش خود را حفظ کنید: هنگام شیر دادن به فرزند خود، در مقابل دیگران، پوشش و حیای لازم را رعایت نمایید. گناه بد حجابی شما بر روی جسم و شیر شما اثر خواهد داشت و به دنبال آن بر ضمیر کودکتان نیز اثرگذار خواهد بود.
۳- پدر و مادر حجاب و حیا را بیشتر رعایت کنند: خودتان سعی کنید بیشتر از قبل حدود حجاب و حیا را در مقابل نامحرم رعایت کنید و در ارتباط های خود با نامحرم بیشتر دقت نمایید؛ چون کودک هر لحظه در حال یادگیری است.
۴- خود را در محیطی که حیا و عفاف رعایت نمی شود؛ قرار ندهید: در مهمانی هایی که افراد حیا و عفاف را در پوشش و رفتارشان رعایت نمی کنند شرکت نکنید؛ حتی اگر کودکتان هم همراهتان نباشد زیرا فضای گناه آلود چنین مجالسی بر شیر شما و به تبع آن در روان فرزندتان اثرگذار خواهد بود.
۵- در خانه لباس های خیلی باز نپوشید: چشم کودکتان را به بدپوششی عادت ندهید. برخی تصور می کنند اگر کودک از ابتدا پوشش های باز را ببیند برایش عادی می شود و دیگر خلافی را مرتکب نمی شود. نکته همین جاست که عادت کردن چشم به بدحجابی در واقع بی حیایی را برای فرد عادی می کند و اثرات زیانباری را در بزرگسالی به دنبال خواهد داشت.
۶- با نوزاد خود درباره حیا سخن بگویید: موقع شیر دادن با کودک خود سخن بگویید و با او درباره ارزش حیا و عفاف صحبت کنید و از شعرهای کودکانه در این زمینه استفاده کنید. به یاد داشته باشید که او حریصانه به کلمات و صدای شما توجه می کند.
۷- تصاویر کودکانه از حجاب را برای نوزاد نمایش بدهید: از دوران نوزادی کتاب های کودک با مفاهیم و تصاویر ارزشی را به او نشان دهید. برای مثال تصاویر کودکانه ای از دختران با حجاب را برایش نمایش دهید. با این کار علاوه بر این که به فعالیت مغز کودکتان کمک کرده اید، چشمان او را نیز با تصاویر حجاب و حیا آشنا می کنید.
۸- از پوشاندن لباس های نیمه عریان بر تن کودکتان بپرهیزید: بگذارید کودکتان از همان دوران نوزادی تفاوت پوشش بیرون و داخل منزل را درک کند. اگر اعتقاد دارید که پوشاندن چنین لباس هایی برای کودکتان ضرری ندارد؛ این را هم به یاد داشته باشید که قطعاً فایده ای هم برای او نخواهد داشت. لباس های نیمه برهنه حتی برای کودکان، سوغات غرب هستند و چه بخواهیم چه نخواهیم حیای فطری را به تدریج در انسان می میراند و بی حیایی را برای او عادی جلوه می دهد.
۹- مادر باید غذای حلال مصرف کند تا شیر او طیب و طاهر باشد: حیا و عفاف یک امر حق است که پروردگار در قرآن کریم بارها انسان ها را به رعایت آن امر فرموده است. اگر بخواهید فرزندتان در بزرگسالی این امر حق را به راحتی بپذیرد و در برابر آن ایستادگی نداشته باشد باید خودتان غذای حلال مصرف کنید تا کودکتان هم که از شیر شما مصرف می کند؛ غذای حلال بخورد. در احادیث، علت بسیاری از ناهنجاری ها، تجاوزها، ظلم ها و حتی گوش ندادن لشگریان یزید به سخنان امام حسین (ع) و کشتن آن امام شهید، لقمه حرام معرفی شده است. لذا کسب حلال، پرداخت خمس، زکات و استفاده مادر از غذاهای طاهر و پاکیزه از جهت ظاهری و باطنی، همگی در ایجاد و پرورش فرزندان صالح نقش بسزایی دارند.
۱۰- از گوش دادن به موسیقی حرام بپرهیزید: از گوش دادن به موسیقی های مسئله دار و پخش کردن صدای آن در فضای خانه خودداری نماید. شاید برخی موسیقی ها بر روی شما اثر نگذارد اما روی ضمیر پاک و بی آلایش کودک اثرات ماندگاری را به جا خواهد گذاشت. بر طبق روایات، گوش دادن مداوم به موسیقی علاوه بر این که مانع از استجابت دعا می شود، اراده ی انسان را سست و به تدریج حیا و غیرت را در انسان از بین می برد.
۱۱- هنگام شیر دادن از ذکر و یاد خداوند غافل نشوید: ذکر نه تنها بر شیر شما اثر مثبت خواهد داشت؛ بلکه بر ذهن فرزندتان نیز اثر مستقیم می گذارد. در اثبات تأثیر ذکر و کلمات الهی بر شیر مادر اشاره می کنیم به آزمایشاتی که پروفسور ایموتو بر روی آب انجام داد و در طی آن ثابت شد که کلمات خیر و شر بر روی مولکول های آب اثر می گذارند و در نهایت به این نتیجه رسید که آب و تمام موجودات چه زنده و چه غیر زنده دارای شعور و فهم هستند و به هرکلمه یا نوشته به هر زبانی واکنش نشان می دهند. این واکنش در تغییر رفتار و شکل ملکول های آب به وضوح دیده شد؛ به این صورت که در برابر کلمات خوب و زیبا شکل های زیبا به خود می گرفت و در برابر کلمات منفی و زشت ترکیب های زشت. نکته ی قابل توجه در اینجا این است که دو سوم بدن انسان را آب تشکیل می دهد.
۱۲- در دوران شیردهی، قرآن بیشتر تلاوت نمایید: در این دوران سعی کنید بیش از قبل قرآن تلاوت کنید. حتی می توانید هنگام کار کردن، سوره هایی را که حفظ هستید تکرار نمایید تا نور قرآن با شیر شما ممزوج شود. به ویژه هنگام شیر دادن به کودکتان از تلاوت قرآن غافل نشوید. در این حالت نور قرآن با گوشت و خون فرزندتان آمیخته می شود و نیرویی برای هدایت باطنی فرزندتان به سمت پاکی ها می شود.
۱۳- با وضو و رو به قبله به کودک خود شیر دهید: نکته آخر و بسیار مهم این که سعی کنید حتی الامکان با وضو و رو به قبله به نوزاد خود شیر بدهید. در شرح احوال انسان های بزرگ و اولیاء خدا می خوانیم که شیر دادن مادر با وضو به کودک، چگونه راه بندگی را در جوانی و بزرگسالی برای فرد هموار کرده است.
۱۴- پدر باید در این دوران کمک و یاور مادر باشد: در دوران شیردهی، مادر بیش از پیش به کمک همسر خود برای رسیدگی به کارهای نوزاد، نیاز دارد. به ویژه اگر والدین تصمیم داشته باشند از این دوران برای نهادینه کردن ارزش ها در نهاد فرزند استفاده کنند لازم است پدر در این مسیر در کنار مادر و یاور او باشد.
با توجه به موراد فوق می بینید که با انجام یک سری ملاحظات و کارهای ساده می توان مسیر سخت و موشکافانه تربیتی را در نوجوانی و جوانی فرزند، سبک تر و راحت تر پیمود. شیر مادر اکسیری است خدادادی که علاوه بر اثرات شگفت انگیزی که بر رشد کودک دارد؛ می تواند اثرات مستقیمی بر روح و روان کودک بگذارد. تأکید قرآن در ۱۴۰۰ سال پیش به تغذیه نوزادان با شیر مادر یکی از معجزات قرآن محسوب می شود که تحقیقات امروزی نیز به این حقیقت اعتراف کرده است. لازم است مادرانی که دغدغه تربیت فرزند صالح دارند در این زمینه مطالعه کافی نموده تا با باور بیشتری نسبت به استفاده از فرصت دوران شیردهی و تأثیرات آن بر تربیت فرزند اقدام نمایند.
اللهم عجل لولیک الفرج...
منبع:با حجاب